A. ก่อนทำศัลยกรรมตา ต้องเตรียมตัวทำอย่างไร?
- ปรึกษาแพทย์ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมิน และวางแผนการผ่าตัดให้ตรงตามความต้องการ
**แพทย์จะใช้อุปกรณ์เพื่อจำลองชั้นตาให้เห็นลักษณะหลังผ่าตัดว่าทำแล้วจะออกมาประมาณไหน ตรงตามความต้องการหรือไม่ - ก่อนผ่าตัดตา ทำตาสองชั้น อย่างน้อย 7 วัน ควรงดยา อาหารเสริม วิตามิน ดังต่อไปนี้ เนื่องจากอาจทำให้เลือดไหลไม่หยุด
– ยา warfarin (Coumadin, Jantoven)
– ยาแก้ปวด กลุ่ม Nsaid เช่น aspirin, ibuprofen , naproxen sodium , naproxen
– ยาแก้ปวดประจําเดือน
– วิตามินอี , น้ำมันตับปลา
– ยาสมุนไพร
***กรณีที่จำเป็นต้องใช้ยาแก้ปวด ท่านสามารถใช้ยาพาราเซตามอน (Paracetamol) แทนได้ - งดสูบบุรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์ อย่างน้อย 2 สัปดาห์ เนื่องจากอาจทำให้แผลหายช้า
- คืนก่อนผ่าตัด อาบน้ำสระผม ชำระล้างร่างกายให้สะอาด
- งดแต่งหน้า และใช้เครื่องสำอางบริเวณผิวหนังรอบดวงตา
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ และดื่มน้ำเยอะๆ
- รักษาร่างกายให้แข็งแรง นอนพักผ่อนให้เพียงพอ
- เนื่องจากการผ่าตัดสามารถกลับบ้านได้ทันที ควรวางแผนเรื่องการเดินทางกลับบ้านหลังการผ่าตัดเสร็จ โดยไม่ควรขับรถเอง
วันก่อนมาผ่าตัด 1 วัน ต้องเตรียมตัวอย่างไร ?
- ในวันผ่าตัดควรสวมเสื้อผ้าที่หลวม ใส่สบาย แนะนำควรเป็นเสื้อที่มีกระดุมหน้า
- กรณีมีอาการ ไข้ ไอ เจ็บคอ เจ็บตา ตาแดง ตาติดเชื้อ กรุณาแจ้งให้แพทย์ทราบเพื่อเลื่อนวันทำการผ่าตัด
- ควรเตรียมจิตใจให้พร้อมสำหรับการผ่าตัด ไม่ตื่นเต้นหรือกังวลมากเกินไป และควรทราบก่อนว่าการผ่าตัดย่อมทำให้เกิดอาการบวม ซ้ำ จึงควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
- เตรียมแว่นตาดำกันแดด ไว้ใส่หลังผ่าตัด
การทำตา ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของใบหน้าหลังผ่าตัด ซึ่งผลลัพธ์จากการทำตา ต้องใช้ระยะเวลาในการหายของแผล และใช้เวลากับความเคยชินในภาพลักษณ์ใหม่
ขั้นตอนระหว่างการศัลยกรรมตา
- ในวันผ่าตัด ควรงดแต่งหน้า งดใส่คอนแทรคเลนส์ งดสวมใส่เครื่องประดับ นาฬิกา
- ศัลยแพทย์จะตรวจสภาพร่างกาย ความพร้อมในการผ่าตัด
- ตรวจสอบสภาพทั่วไปของตา
- ถ่ายภาพเปลือกตา เพื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังการผ่าตัด
- ให้ท่านแจ้งข้อมูลกับศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัดโดยละเอียด ดังนี้
– แจ้งโรคประจำตัว หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับดวงตา เช่น ตาแห้ง ต้อหิน (Glaucoma) ภูมิแพ้ตา โรคเบาหวาน
– ประวัติการแพ้ยา และยาที่ใช้เป็นประจำ
– ประวัติการผ่าตัดตา (ถ้ามี) - ระหว่างผ่าตัดศัลยแพทย์จะเริ่มฉีดยาชาบริเวณเปลือกตาด้านนอก และเริ่มการทำหัตถการ โดยจะใช้เวลาทำเฉลี่ย 1-2 ชั่วโมง
- หลังผ่าตัดสามารถกลับบ้านได้ทันที
- หลังการผ่าตัด อาจจะมีอาการดังต่อไปนี้ ซึ่งเป็นภาวะชั่วขณะและจะหายเองในภายหลัง
– ตามัว
– น้ำตาไหล
– สภาวะตาไวต่อแสง
– ตามองเห็นภาพซ้อน
– มีอาการบวม ซ้ำ
– ผิวหนังซ้ำบริเวณรอบตา
– รู้สึกปวด และตึงบริเวณรอบดวงตา
ข้อควรระวังและการปฏิบัติตัวหลังศัลยกรรมตา ต้องทำอย่างไร?
เพื่อให้แผลหายไว และป้องการการติดเชื้อจากการใช้ชีวิตประจำวัน ท่านควรปฏิบัติตามคำแนะนำของศัลแพทย์อย่างเคร่งครัดดังนี้
- หลังผ่าตัด 1-2 วันแรก ควรหมั่นประคบเย็น (ice pack) เพื่อลดอาการบวม
– วันแรกของการผ่าตัด ให้ประคบน้ำแข็งเป็นเวลา 10 นาที ทุกๆ 1 ชั่วโมง
– วันถัดไป ให้ประคบน้ำแข็งเป็นเวลา 10 นาที วันละ 4-5 ครั้ง เช้า สาย บ่าย เย็น และก่อนนอน - หลังผ่าตัดวันที่ 3 เป็นต้นไป ถ้าอาการบวมดีขึ้น สามารถเปลี่ยนเป็นการประคบอุ่นแทนประคบเย็นได้
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างสม่ำเสมอ และทายาฆ่าเชื้อชนิดขี้ผึ้งวันละ 2 ครั้ง
– ห้ามทาฮีรูดอยล์หรือครีมทาตาอื่นๆ ในขณะที่แผลยังไม่สมานเด็ดขาด
– หากแผลสมานแล้ว สามารถทาครีมป้องกันแผลเป็นหรือคีลอยด์ได้ เช่น stratamed (สแตรตาเมด) - ทำความสะอาดโดยด้วยไม้พันสำลีที่ปราศจากเชื้อ เช็ดสิ่งสกปรกบริเวณรอบแผล วันละ 3 ครั้ง
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสน้ำบริเวณแผลผ่าตัดอย่างน้อย 1 สัปดาห์
- ห้ามแคะ แกะ เกา ขยี้ตา ถูตา และพยายามอย่าใช้มือสัมผัสบริเวณตา
- งดออกกำลังกายทุกชนิด เป็นเวลา 1 สัปดาห์ และหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่ทำให้มีเหงื่อออกมาก
- งดสูบบุหรี่ และงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้แผลหายช้า
- งดอาหารทะเล ของหมักดอง อย่างน้อย 1-3 เดือน
- ควรทานอาหารอ่อนๆ หลีกเลี่ยงอาหารเค็มจัด รสจัด เปรี้ยวจัด หวานจัด
- งดสวมใส่คอนแทรคเลนส์อย่างน้อย 2 สัปดาห์หลังวันผ่าตัด
- สวมใส่แว่นกัดแดด กรณีต้องออกกลางแจ้ง หรือหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่มีลมพัดแรงๆ
- การนอน ควรยกศีรษะให้สูงกว่าหน้าอก ห้ามนอนคว่ำ เพื่อป้องกันการคั่งของเลือด
- กลับมาพบศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัดตามวันเวลาที่นัดหมาย
- งดยาแก้ปวดประจำเดือน ยาแก้อักเสบ โดยเฉพาะในกลุ่ม N-SAID เช่น แอสไพริน (Aspirin), ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen), นาพอคเซ็น (Naproxen) เพื่อลดอาการฟกช้ำจากเลือดคั่งหลังผ่าตัด แต่กรณีที่จำเป็นต้องใช้ยาแก้ปวด ท่านสามารถใช้ยาพาราเซตามอน (Paracetamol) แทนได้
- งดการใช้สายตาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานๆในช่วง 7 วัน เช่น เล่นมือถือ อ่านหนังสือ หรือดูทีวี
- กลับมาพบแพทย์ตามที่นัดหมายเพื่อประเมินอาการและแผลผ่าตัด
อาการผิดปกติที่ควรเฝ้าระวังหลังทำตา ?
หลังทำตาจะมีอากาศตาพล้า ตาเบลอ น้ำตาไหลเป็นปกติ สามารถหยอดน้ำตาเทียมได้
แต่ถ้าหากมีอาการไม่พึงประสงค์ต่อไป ให้แจ้งแพทย์โดยด่วน
- หายใจลำบาก ไม่เต็มอิ่ม
- ปวดหรือเจ็บบริเวณหน้าอก
- อัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติ
- ปวดตาขั้นรุนแรง
- เลือดไหลไม่หยุด
การผ่าตัดตาเป็นอวัยวะที่สำคัญ ดังนั้นต้องอาศัยความเชี่ยวชาญและความชำนาญของศัลยแพทย์ตกแต่งเฉพาะทาง และทำหัตถการในห้องผ่าตัดที่มีมาตรฐาน เครื่องมืออุปกรณ์สะอาด เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีและมีความปลอดภัย
